 |
 |
|||
Zespół Szkół Ogólnokształcących nr 14 w Gliwicach
opis ogródkaBudowę szkolnego ogrodu dendrologicznego przy Gimnazjum nr 6 a obecnie Zespole Szkół Ogólnokształcących nr 14 w Gliwicach rozpoczęliśmy w październiku 1999 roku.Był to pierwszy tego typu obiekt przyszkolny na terenie Gliwic, którego symboliczną rangę powiększał fakt milenijnych obchodów roku 2000. Sponsorami ogrodu byli: Oddział Miejski LOP w Bytomiu, Fundacja ?Silesia?, GFOŚiGW oraz społeczność szkolna. W ciągu dwóch dni pierwszej dekady października młodzież szkolna wykonała wszystkie prace techniczne a w trzecim dniu pod fachowym nadzorem przyrodników posadziliśmy 300 sadzonek drzew i krzewów. Szkoła usytuowana jest w bezpośrednim sąsiedztwie Osiedla mieszkaniowego im. Stefana Żeromskiego. W drzewostanie osiedla dominują duże topole, lipy, klony, robinie akacjowe, jesiony i jarzębiny. Na trawnikach między blokami rosną szlachetniejsze gatunki roślin np. świerki, jodły, modrzewie,cisy, tulipanowce. Wśród krzewów można spotkać ligustr, berberys, dereń, irgę, bukszpan, śnieguliczkę i wiele innych gatunków. Dzięki opiece mieszkańców osiedla wymienione rośliny są zadbane i w dobrej kondycji zdrowotnej. Kompleks budynków szkoły i teren z obiektami sportowymi z trzech stron otacza ogrodzenie. Front budynku z przyległym terenem nie jest ogrodzony i sięga do jezdni ulicy Przedwiośnie. Do zagospodarowania pod zieleń wysoką wykorzystaliśmy peryferyjne ciągi gruntu wzdłuż ogrodzenia szkoły sąsiadujące bezpośrednio z obiektami sportowymi, trawniki przed budynkiem równoległe do ulicy Przedwiośnie, oraz wewnętrzne podwórko tzn ?patio? znajdujące się między segmentami budynków. Projektując arboretum uwzględniliśmy wymagania agrobiologiczne roślin, aspekty krajobrazowe, estetyczne i dydaktyczne, dobierając tak gatunki aby nie ponieść strat związanych z aklimatyzacją i adaptacją oraz nie ograniczać dostępu światła do sal lekcyjnych. Drzewa odporne na zanieczyszczenia atmosferyczne posadziliśmy wzdłuż ogrodzenia tworząc aleje: jesionową, wierzbową, lipową i klonową. Różne gatunki krzewów niskich rozmieściliśmy na trawnikach tworząc kompozycję wielobarwnych liści , kwiatów i owoców. W patio obok pospolitych iglastych gatunków znalazły się trzy chronione: kosodrzewina, limba i cis, które ze względu na swą unikatowość stały się obiektem wieloletnich obserwacji fenologicznych. Z uwagi na specyficzny mikroklimat w patio doskonale zaaklimatyzowały się rododendrony, azalie, magnolie, pnącza i byliny z różnych stron świata sukcesywnie dosadzane w ciągu kolejnych lat rozbudowy arboretum. ( patrz- wykaz gatunków) Opiekę nad ogrodem sprawują nauczyciele biologii, pracownicy techniczni szkoły oraz uczniowie. Wszystkie zabiegi pielęgnacyjne wykonywane są w ramach zajęć pozalekcyjnych. Każda klasa opiekuje się przydzielonym obszarem ogrodu. Modelowanie krzewów i żywopłotów powierzono pracownikom technicznym szkoły a architekturą ogrodu zajmują się biolodzy i plastycy. Obecnie na terenie posesji szkolnej rośnie 565 szt. drzew , krzewów, pnączy i krzewinek należących do 90 gatunków, oraz ponad100 gatunków roślin bylinowych. Przed budową arboretum na 5500 m2 powierzchni rosło 40 roślin należących do gatunków: topola berlińska, modrzew europejski, bez lilak, jaśminowiec wonny, lipa drobnolistna, robinia akacjowa, amorfa zwyczajna, świerk pospolity, jałowiec pospolity, żywotnik wschodni. W każdym sezonie wegetacyjnym zbiory uzupełniamy nowymi okazami, budujemy żywopłoty, rabaty bylinowe, skalniaki, a patio przekształcamy w atrakcyjne egzotarium. Poza systematycznie wykonywanymi zabiegami pielęgnacyjnymi , podejmujemy różne formy działań pozyskania środków finansowych na zakup materiału szkółkarskiego, nawozów, ziemi , narzędzi itp. W tym celu organizujemy kiermasze roślin doniczkowych , loterie fantowe, zbiórkę i sprzedaż surowców wtórnych. Korzystamy też z dotacji przedmiotowych GFOŚiGW. Również pomyślnie układa się współpraca szkoły z Zarządem Ogródków Działkowych. Wykonanymi przez uczniów skrzynkami lęgowymi i karmnikami dla ptaków obdarowujemy działkowców a w zamian otrzymujemy sadzonki bylin, roślin jednorocznych i sadzonki krzewów. Podejmując decyzję o budowie arboretum byliśmy świadomi, że cały ciężar odpowiedzialności za tę placówkę dydaktyczną, spoczywa na pracownikach naszej szkoły. Nie zmarnowaliśmy więc tego co już zostało zrobione i nadal kontynuujemy pożyteczną społecznie i ekologicznie działalność. Ogród dendrologiczny jest nie tylko żywą pracownią biologiczną, jest też skwerem, miejscem wypoczynku mieszkańców dzielnicy ?Sośnica?. Obsadzając drzewami i krzewami powierzchnie agrobiologicznie zdewastowane przyczyniamy się do odbudowy zniszczonego krajobrazu. działalność dydaktycznaArboretum jako placówka dydaktyczno ? ekologiczna spełnia następujące cele:1,dydaktyczny: zasadzone gatunki i odmiany drzew i krzewów należą do wielu rodzin i pochodzą z różnych rejonów geobotanicznych świata. Mają różne kształty i barwy liści, kwiatów, kwiatostanów i owoców, a zatem dostarczają bezpośredniego materiału merytorycznego do poglądowego nauczania botaniki i ekologii z preferowaniem praktycznych umiejętności. Wprowadzone do arboretum drzewa i krzewy chronione, pozwolą młodzieży poznać rzadkie, ginące gatunki, po to aby je chronić w ich naturalnych środowiskach. 2. ekologiczny: poprzez manifestację świadomości ekologicznej , poprzez działania niosące wymierne korzyści dla środowiska szkoła daje wszystkim przykład do naśladowania. Wywieramy świadomy i zamierzony wpływ na lokalne środowisko naturalne, podnosimy estetykę otoczenia , stwarzamy warunki do rozwoju zainteresowań przyrodniczych uczniów, uczymy wrażliwości i szacunku wobec przyrody. 3. wychowawczy: młodzież naszej szkoły bezpośrednio uczestniczyła w budowie arboretum, obecnie uczestniczy w rozbudowie i wykonuje wszystkie zabiegi pielęgnacyjne. Działania te uczą przedsiębiorczości, wyzwalają inicjatywę i twórcze myślenie. Wkład pracy młodych ludzi zaowocował poczuciem odpowiedzialności za wybudowany obiekt. Uczniowie są uwrażliwieni na akty wandalizmu i podejmują skuteczne działania ochroniarskie. Arboretum jest częścią gabinetu biologicznego i prezentuje bogaty zbiór roślin zróżnicowanych pod względem budowy, fizjologii i wymagań środowiskowych. Wszystkie rośliny są oznakowane tabliczkami z nazwą rodzajową i gatunkową, przynależnością systematyczną do rodziny i pochodzeniem , dzięki czemu uczniowie szybko uczą się ? zapamiętane nazwy roślin kojarzą z ich wyglądem. Wprowadzając do arboretum wiele gatunków pochodzących z różnych rejonów Ziemi, stwarzamy uczniom możliwości do prowadzenia systematycznych i długotrwałych obserwacji oraz doświadczeń nad zmiennością i aklimatyzacją szczególnie w aspekcie ich wymagań glebowych i cieplnych oraz odporności na skażenia powietrza. Z własnych obserwacji uczniowie uzyskują cenne informacje praktyczne, np. które z posadzonych gatunków wymagają dużej ilości światła, a które znoszą półcień lub zacienienie, jak radzić sobie ze szkodnikami upraw, jak zapobiegać chorobom. Bezpośredni udział w pracach technicznych przy sadzeniu daje uczniom nowe umiejętności do wykorzystania w budowie ogródków przydomowych lub zieleńców osiedlowych. W ogrodzie odbywają się całe jednostki lekcyjne, lub etapy lekcji z botaniki, ekologii, zoologii bezkręgowców, geografii roślin. Poza lekcjami biologii w ogrodzie odbywają się zajęcia plenerowe z plastyki. Co roku organizujemy konkurs dendrologiczny pod hasłem ?Znam, wiem, potrafię?, który polega na cotygodniowym rozwiązywaniu zadań zamieszczanych w gablocie szkolnego kącika przyrodniczego. Konkurs trwa od stycznia do maja a na wytrwałych i dociekliwych czekają nagrody. Tematyka konkursu dotyczy znajomości drzew i krzewów w ogrodzie szkolnym , w dzielnicy, w mieście i w regionie. Konkurs cieszy się dużą popularnością a osiągnięcia uczniów są dowodem rozwoju zainteresowań przyrodniczych. W ogrodzie w ramach eksperymentów edukacyjnych prowadzone są zintegrowane zajęcia np matematyki i biologii. (z uwagi na ograniczenia dotyczące objętości pracy nie zamieszczam scenariusza lekcji) Szczególnie zainteresowani botaniką uczniowie mogą w ramach zajęć pozalekcyjnch i zindywidualizowanej pracy samodzielnej prowadzić różne eksperymenty i obserwacje fenologiczne. Karty obserwacji z kilku lat są ciekawym materiałem poglądowym do analizy dla następnych pokoleń Wymieniamy także doświadczenia ze szkołami, które zbudowały arboreta o podobnym doborze gatunkowym roślin. Nasze plany. 1. dokończenie budowy żywopłotów wokół trawników przed budynkiem szkoły. Realizacja tego przedsięwzięcia będzie trwała do 2011 roku Zamierzamy około 280 m żywopłotu, który budujemy z kilku gatunków krzewów: pospolitego ligustru, berberysu, forsycji i śnieguliczki. Sadzonki ligustrowe produkujemy z obciętych odrostów . Wybór gatunku krzewu na żywopłot zależy od architektury trawnika i gatunków roślin na nim rosnących 2. przekształcenie patio w egzotarium z gatunkami pochodzącymi z różnych stron świata i możliwymi do uprawy w naszych warunkach klimatycznych. 3. budowa ?zielonej sali lekcyjnej? Zamierzamy na ogrodzonej części posesji zbudować altanę w której w upalne letnie i wiosenne dni mogłyby odbywać się zajęcia lekcyjne z różnych przedmiotów. W tym celu wokół drewnianej konstrukcji posadzimy wierzbę mandżurską, która po odpowiednim wyprofilowaniu i przycięciu będzie tworzyć ściany altany uzupełnione pnączami o różnych kształtach i barwach liści. autorzy opisuAlina Konior |
||||
 |
 |
