 |
 |
|||
Szkoła Podstawowa w Nadrybiu
opis ogródkaNadrybie to niewielka miejscowość na Polesiu Lubelskim, które jest najdalej na zachód wysuniętą częścią Polesia ? ogromnej krainy sięgającej daleko poza granice Polski. Tereny otaczające szkołę są piękne. Spokojny krajobraz pozbawiony wzniesień z licznymi jeziorami, zalewiskami i bagnami sprawia wrażenie pierwotnego i aż trudno uwierzyć, że kilometr pod powierzchnią ziemi wre praca górników a niektóre zalewiska i obniżenia terenu, to nic innego jak górnicze szkody. Szkoła Podstawowa leży w samym środku wsi i stanowi, oprócz kościoła, coś w rodzaju centrum skupiającego nie tylko dzieci ale również prężnie działającą Radę Rodziców i innych mieszkańców. W odległości kilku i kilkunastu kilometrów od Nadrybia, położone są tereny objęte ochroną prawną: Poleski Park Narodowy, Rezerwat Przyrody "Jezioro Brzeziczno", oraz Parki Krajobrazowe: Poleski i Pojezierza Łęczyńsko- Włodawskiego.Szkolna działka, bez ogrodu warzywnego ma powierzchnię 3,60 ha z czego 2 ha to szkolne boisko i las ? zasadzony w 1996 r. obecnie powiększony do 37 a. 1, 60 ha to teren przed szkołą i plac na którym stoją budynki. Budynek szkolny został oddany do użytku w 1996r. i od tamtej pory działka jest sukcesywnie zagospodarowywana. Działka jest wąska i bardzo długa. Budynek szkoły zajmuje prawie całą jej szerokość. Po zachodniej stronie znajduje się parking i droga prowadząca na tyły budynku, po wschodniej stronie jest tylko wąski chodnik. Wzdłuż ogrodzenia wygospodarowane zostały rabaty, na których rosną kilkuletnie świerki Przed budynkiem szkoły znajdują się dwa duże trawniki. Zdjęcie nr 1 Pierwszy trawnik jest zagospodarowywany już od 1997 r. Rosną na nim licznie tuje płożące, jałowce ?blue arrow?, jałowce łuskowate i jałowce płożące. Są dwa skalne ogródki na których rosną bratki, pelargonie, funkie, tawułki, petunie, stokrotki, żeniszki, dzwonki alpejskie, floksy skalniakowe, trzmielina i bukszpan, a także gajowiec i szałwia, goździki brodate, fiołki trójbarwne, bratki, astry alpejskie, dziewanna, miodunka, żeniszek, starzec, ubiorek wiecznie zielony, macierzanka, rojnik, rozchodnik ostry, rozchodnik kaukaski i piaskowiec. Przy drewnianym stelażu zostały posadzone rośliny pnące: winobluszcz, róża pnąca, powojnik a także róża fidelio, nasturcja płożąca, alsamitka drobna i petunie. Wzdłuż wschodniej krawędzi trawnika rosną ozdobne drzewa i krzewy: klon palmowy, złotokap zwyczajny, bez, brzoza płacząca, jarzębina i tawuła. Przy ogrodzeniu, od strony ulicy wiosną kwitną żółte forsycje, a latem czerwone, krzaczaste róże Zdjęcie nr 2 Grobowiec z okresu Neolitu jest niewątpliwie jedną z największych atrakcji naszego ogrodu. Został odkryty w 1999 r. na polu rodziny Brzozowców. Według naukowców z Katedry Archeologii UMCS pochodzi z przełomu IV i III tysiąclecia p. n. e. Z okresu kultury amfor kulistych. W 2002 r. został podarowany szkole, zrekonstruowany i ustawiony w obecnym miejscu tuż przy bramie wejściowej. Zdjęcie nr 3 Na drugim trawniku, na potrzeby konkursu ?Kształtujemy tożsamość krajobrazu?, utworzony został tradycyjny wiejski ogródek, który na wiosnę kwitnie imponująco. Rosną w nim malwy, naparstnice, słoneczniki, margerytki i rumianki, lilie, bratki, stokrotki, petunie, len, piwonie, goździki, dalie, aksamitki, psianki, wiesiołki, floksy, bieluń, pelargonie, gazonie, kaszka, nagietki, pierwiosnki, ostróżki, konwalie, mieczyki, serduszki, parzydło leśne i paproć. Zdjęcie nr 4 Wykorzystany jest każdy fragment ziemi. Na niewielkich trawnikach, w zwężeniu między segmentami szkoły, rosną żywotniki, jałowce, migdałowce, pigwy, jarzębiny i świerki. Zdjęcie nr 5 Za szkołą, przy wejściu na boisko zasadzono dziką różę, pigwę, irgę i utworzono trzy skalniaki, na których rosną funkie, tawułki, petunie, stokrotki, żeniszki, dzwonki alpejskie, floksy skalniakowe, trzmielina i bukszpan, gajowiec, szałwia, goździki brodate, fiołki trójbarwne, bratki, astry alpejskie, dziewanna, miodunka, żeniszek, starzec, ubiorek wiecznie zielony, macierzanka, rojnik, rozchodnik ostry, rozchodnik kaukaski i piaskowiec. Zdjęcie nr 6 Nietypowym elementem szkolnego ogrodu jest ogródek warzywny. Ma powierzchnię ok. 10 a. i jest całkowicie ekologiczny. Aby zwiększyć wydajność bez sztucznych nawozów, stosowana jest ?dwupolówka?: jedna część ogrodu odpoczywa, zasiewa się na niej tylko kończynę, która jest jesienią przeorana i dodatkowo użyźnia glebę. Nieużytek widoczny jest na poniższym zdjęciu Na drugim fragmencie działki rosną warzywa wykorzystywane w szkolnej kuchni: buraki, marchew, pory, pietruszka, koper, fasola. Opiekę nad nim pełnią panie sprzątaczki i kucharki. Dzięki nim mamy pewność, że przynajmniej część warzyw, które jemy na stołówce jest nieskażona chemikaliami. Zdjęcie nr 7 Kolejnym ciekawym elementem jest las (w rzeczywistości niewielki teren zadrzewiony). Zajmuje końcowy fragment działki i ma obecnie powierzchnię 37 a. Pierwsze drzewa zasadzono już w 1996r. są to brzozy, modrzewie, klony, jesiony i dęby. Przez lata las rozrósł się na tyle, że rosną w nim grzyby. Każdego roku zbiera się tam kilkadziesiąt borowików, maślaków i koźlarzy. Zdjęcie nr 8 Goszczą w nim także zwierzęta Podczas zajęć znajdujemy wiele małych organizmów i ślady tych większych: korę obgryzioną przez zające lub sarny, odchody, ubiegłoroczne gniazda, na kilku, rosnących tam jarzębinach, zimą żerują gile i inne ptaki Każdego roku las zwiększa powierzchnię o nowe nasadzenia. W poprzednich latach nawiązaliśmy współpracę z nadleśnictwem Parczew i w ramach akcji ?Drzewo dla każdego dziecka? zasadziliśmy około 300 nowych drzewek. Są to: modrzewie, brzozy i klony. W realizację projektu i dziesięcioletnie starania o obecny wygląd szkolnego terenu zaangażowanych było mnóstwo osób: Nauczyciele, dzieci, rodzice, osoby niezwiązane ze szkołą a pragnące pomóc. Instytucje, które wspomagały nas finansowo lub w inny sposób, jak Nadleśnictwo Parczew, które podarowało nam drzewa na nasadzenia. Zaangażowani byli też pracownicy obsługi szkoły, których rola jest szczególna, bo dbają o to, by pięknie było zawsze. Koszą trawę, dbają o klomby i wkładają w to naprawdę dużo serca. działalność dydaktycznaTworząc i udoskonalając nasz szkolny ogród staramy się, aby pełnił on różne funkcje: ozdobną, rekreacyjną i dydaktyczną.Włączając uczniów w jego tworzenie mamy nadzieję, że wyrosną na ludzi wrażliwych i odpowiedzialnych za otaczający ich krajobraz. Już zbieramy pierwsze owoce: dzieci nie niszczą drzew, krzewów, kwiatów a nawet roślin doniczkowych w szkole. Mając do dyspozycji ogromną ?zieloną klasę?, nie moglibyśmy zapomnieć o jej walorach dydaktycznych. Większość nauczycieli kilka razy do roku wychodzi z dziećmi na zajęcia terenowe i wykorzystuje to, co daje obcowanie z przyrodą. Dla potrzeb edukacji dostosowany został ogród warzywny. Wygospodarowana została na nim nowa ścieżka, która ułatwia dzieciom obserwację wzrastających roślin. W kolejnych latach planujemy włączyć uczniów do zasiewania ogródka wiosną i zbiorów jesienią. Uczniowie naszej szkoły, mimo że mieszkają na wsi, nie zawsze mają okazję uczestniczyć w pracach polowych, ponieważ duża część rodziców nie trudni się rolnictwem. Na zasiewy i zbiory chcemy poświęcić przynajmniej jedną godzinę w każdej z klas. Zdjęcie nr 9 Las pełni funkcję dydaktyczną już od dawna. Właściwie na poziomie każdej klasy odbywają się lekcje na których wykorzystujemy jego walory. Zdjęcie nr 10 W lesie wytworzyły się już wszystkie warstwy, żyją w nim licznie ptaki i wiewiórki. Zimą wykładamy tam marchewkę i buraki dla zajęcy. Cieszy nas jego powiększenie i fakt, że w kolejnych latach dzieci będą miały jeszcze większy obszar do obserwacji. Ponadto będą patrzyły jak rośnie las zasadzony przez nie własnymi rękami. Nasza szkoła, od początków istnienia, była ośrodkiem swoistego regionalnego patriotyzmu. Na lekcjach historii dzieci tworzą drzewa genealogiczne swoich rodzin, robią wystawy z pamiątek rodzinnych. Z zapartym tchem słuchają historii braci Bogdanowiczów, którzy wykazali się szczególną odwagą podczas walk z zaborcami. Przy wejściu do szkoły jest niewielka izba regionalna, w której znajdują się stroje ludowe i narzędzia używane niegdyś w gospodarstwach. Patrzymy jak polska wieś się zmienia. Wraz z ludźmi odchodzą stare tradycje, zwyczaje, narzędzia i... ogródki. Malwy rosnące koło płotów, słoneczniki, piwonie zostały wyparte przez trawniki, które są bardziej nowoczesne i znacznie łatwiejsze w utrzymaniu. Tworząc wiejski ogródek przypomnieliśmy dzieciom jak wyglądały ogródki ich babć . Obecnie jest on wykorzystany podczas realizacji ścieżki regionalnej na lekcjach historii i na lekcjach przyrody w V klasie podczas omawiania roślin nasiennych, budowy i funkcji kwiatów. W Pobliżu neolitycznego grobowca odbywają się terenowe lekcje historii. Sam fakt, że znajduje się on na terenie szkoły, zobowiązuje nauczyciela do przybliżenia dzieciom życia i zwyczajów ludzi żyjących w czasach, kiedy grób powstał. Ogród jest też wdzięcznym obiektem, cierpliwie pozującym dzieciom na lekcjach plastyki i języka polskiego, odbywają się w nim zajęcia przyrody z wykorzystaniem kompasu i wyznaczaniem kierunku północy przy użyciu cienia. Mnóstwo czasu spędzają w nim pięciolatki i sześciolatki, bawiąc się i ucząc szacunku do przyrody. Włożyliśmy mnóstwo pracy w obecny wygląd terenu wokół szkoły. Każdego roku coś zmieniamy, udoskonalamy, wprowadzamy nowe pomysły. Nasz ogród jest ozdobą naszej miejscowości, gminy i całego Pojezierza Łęczyńsko ? Włodawskiego. W okresie letnim można spotkać tu spacerujących turystów. Nierzadko kierują ich do szkoły, coraz liczniejsi w tym regionie, właściciele gospodarstw agroturystycznych. Jesteśmy dumni z tego, co udało nam się osiągnąć w ciągu dziesięciu lat istnienia szkoły: pusty plac zapełnił się setkami drzew, krzewów i zakwitł kobiercem kwiatów. autorzy opisuIwona Wróbel |
||||
 |
 |
