 |
 |
|||
Szkoła Podstawowa nr 4 im. prof. Władysława Szafera w Ełku
opis ogródkaPrzez szereg lat teren przylegający bezpośrednio do budynku szkoły stanowił własność przedszkola osiedlowego. Teren był ogrodzony, porośnięty trawą, bez zasadzeń, dostosowany do zabaw na świeżym powietrzu. Znajdowały się tam ślizgawki, huśtawki, karuzele, z których przedszkole korzystało głownie w sezonie letnim. W 1996 r. przedszkole zmieniło lokalizację, a my otrzymaliśmy niezagospodarowany teren zielony. Był to bardzo ważny dla dalszej historii szkoły rok. W kwietniu otrzymaliśmy sztandar a szkoła uzyskała patrona. Rada Pedagogiczna podjęła decyzję, że troska o środowisko stanie się wyznacznikiem dalszych działań. Jest to nasz sposób na kontynuowanie idei prof. Władysława Szafera, który jest dla nas prekursorem działań na rzecz ochrony przyrody. A ponieważ Profesor szczególnym sentymentem darzył drzewa, zasadziliśmy je na odzyskanym terenie. Kierowaliśmy się przy tym zasadą dobierania lokalnie występujących gatunków pospolitych i szlachetnych. Obok sosny zwyczajnej i wejmutki rozrosła się długoigła sosna kanadyjska, dzika róża, pigwa i ostrokrzew. Drugiego piętra sięgają dzisiaj modrzewie a niżej rozrosły się jałowce i żywotniki. Wiosenny akcent kolorystyczny wnosi różanecznik i złotokap. Wcześniej pojawiają się jednak wierzbowe bazie i spod mchów wyrastają wiosenne kwiaty (podbiał, przebiśnieg a później konwalia), które ustępują jesienią miejsca wrzosom i lawendzie. Pod ścianą szkoły rozrasta się głóg. Na niewielkim stosunkowo terenie, pozornie bez koncepcji, rozrósł się las.działalność dydaktycznaPo dziesięciu latach od pierwszych zasadzeń, szkolny ogród rozrósł się wypełniając szczelnie ogrodzoną przestrzeń. Uznaliśmy, że nie wykorzystujemy w pełni walorów dydaktycznych tego terenu. Postanowiliśmy stworzyć oryginalną ścieżkę przyrodniczą pod nazwą ?Stumilowy las? Nazwa ścieżki zaczerpnięta została z lektury szkolnej znanej także wszystkim dorosłym, ponieważ stanowiącej klasykę literatury dziecięcej ? A.A.Milne ?Kubuś Puchatek?. Mamy nadzieję, że nasza ścieżka pozwala na nieustanne ?odkrywanie? otaczającego nas środowiska w sposób atrakcyjny dla dzieci. Nadrzędny cel jakim się kierowaliśmy to poprawa częstotliwości kontaktu dzieci z naturalnym środowiskiem poprzez stworzenie odpowiednich stanowisk, zgromadzenie na niewielkim stosunkowo terenie pomocy dydaktycznych i uatrakcyjnienie zajęć, często przez nadanie im formy zabawy lub przygody. Na bazie istniejącego ogrodu powstał teren do prowadzenia różnorodnych zajęć z przedmiotów objętych programem szkoły podstawowej: przyrody, matematyki, języka polskiego, plastyki ... a także realizację zajęć wychowawczych. ?Stumilowy Las? pozwola na realizację celów programowych w zakresie edukacji środowiskowej i ekologicznej, m.in. takich jak: umożliwienie uczniom poznawania środowiska naturalnego za pomocą zmysłów (zobacz, poczuj, dotknij); tworzenie dziecku okazji do spotkań z przyrodą, samodzielnych doświadczeń, bezpośredniego przeżywania; wykorzystanie wiedzy ekologicznej w praktyce; rozwijanie uzdolnień i zamiłowań przyrodniczych uczniów, kształtowanie postaw sprzyjających trosce o środowisko. Przejście ścieżki na różnych etapach umożliwi dzieciom przybliżenie i poznanie drzew, krzewów, skał, owadów oraz wybranych zjawisk zachodzących w przyrodzie. Dzieci mogą poznać np. potrzeby siedliskowe występujących lokalnie gatunków roślin, obserwować zachodzące w cyklu zmiany, postrzegać i określać podobieństwa i różnice w budowie zewnętrznej a przez to łączyć wiedzę teoretyczną z rozumieniem zjawisk przyrodniczych.Propozycja ścieżki została tak zaprojektowana, aby umożliwić osiąganie kompetencji interdyscyplinarnych zgodnych ze standardami edukacyjnymi (czytanie, pisanie, rozumowanie, korzystanie z informacji i wykorzystanie wiedzy w praktyce). Jednocześnie widzimy możliwość realizacji celów przedmiotowych, co zapewni wykorzystanie terenu nie tylko na zajęciach przyrody, ale też języka polskiego, matematyki, a także sztuki czy wychowania fizycznego. Wyznaczono stanowiska dydaktyczne. Ich kształt zaprojektowany został przez nauczycieli różnych przedmiotów (przyrody, kształcenia zintegrowanego, matematyki, języka polskiego, wychowania fizycznego, informatyki). Każde stanowisko wzbogacono o planszę prezentacyjno-zadaniową i karty pracy zawierające propozycje do realizacji z dziećmi. Nazwy stanowisk wkomponowano w kultowe teksty z ?Kubusia Puchatka?, co powinno nadawać zajęciom charakter nieskrępowanej zabawy i zachęcić do aktywności. Przy wejściu umieszczono tablicę z nazwą ścieżki (Stumilowy las) i planem stanowisk (każde kolejne stanowisko oznakowano podobną tablicą) i zaproszeniem: ?Zaczarowane Miejsce- to niedaleko, nie jest trudno tam trafić. Zaczarowane Miejsce jest bowiem tam, gdzie ty jesteś i jeżeli jesteś przyjacielem Misiów ? znajdziesz je ?. Prezentacja kolejnych stanowisk ?STUMILOWEGO LASU?: 1. ?OBSERWACJE PUCHATKA ? KTO TAK BZYCZY??. Motto: Wyruszają na poszukiwanie Kogoś, dobrze jest ustalić, czy Zaginiony jest z gatunku tych, co siadają innym na nosie, czy z tych , na których można przez pomyłkę nadepnąć*?. Stanowisko poświęcone jest owadom. Możliwe wykorzystanie stanowiska to: obserwacja owadów szukających schronienia w sztucznych warunkach, podpatrywanie życia owadów, rozpoznawanie ich, poznawanie ich zwyczajów, budowy ciała; znajomość wielopostaciowości pszczół - owadów społecznych; poznanie owadów pożytecznych i szkodliwych. Na stanowisku znajduje się tablica, w której poszczególne przestrzenie wypełnione są różnymi materiałami (słoma, pnie drzew, trzcina, siano, mech?) i ul. Tablica prezentuje wielopostaciowość pszczół, przeobrażenie motyla i biedronki, zakres barw widzianych przez człowieka i pszczołę. 2. ?WAŻNE ODKRYCIA TYGRYSKA?. Motto: ?Patrz, którędy idziesz byś nie stąpnął na kawałek Lasu przez pomyłkę wpuszczony w ziemię*?. Jest to ścieżka zmysłów. Wykorzystanie zasady labiryntu pozwoliło na lepsze, bardziej urozmaicone zagospodarowanie ograniczonej przestrzeni ogródka. Do wykonania wykorzystanonaturalny materiał. Poszczególne fragmenty ścieżki imitują podłoże spotykane w lesie. Przechodząc labirynt dzicko stąpa po: podłożu piaszczystym z kamieniami, głebokim mchu, szyskach, igliwiu. Ścieżka może stanowić punkt wyjscia do odkrywania przez zabawę (np. dojście do ?skarbu?), ale też wykorzystana jest w poznawaniu warstw lasu, umożliwia bogacenie aktywnego słownictwa i realizację treści programów profikatycznych przez rozmowy o emocjach, nazywanie odczuć, organizację zabaw na budowanie zaufania i postrzeganie wielozmysłowe. 3. ?CO WIE SOWA??. Motto: ?Aby rozwiązać zagadkę musisz pozwolić swemu umysłowi popłynąć i odbić to ,co zobaczy. Wtedy będziesz mógł opowiedzieć rozwiązanie*?. Stanowisko modyfikowane jest w zależności od potrzeb, pory roku i kręgu zainteresowań. Pozwala na rozpoznawanie na podstawie zmysłu dotyku ukrytych elementów. Można wykorzystać jako punkt wyjścia, inspirację do nowo podejmowanych treści, jak też jako gra dydaktyczna utrwalająca bądź sprawdzająca wiadomości uczniów. Jest to zawieszona na ścianie tablica z przegrodami, w których umieszczane są właściwe dla zajęć elementy natury (np. owoce leśne) i otworami, przez które za pomocą zmysłu dotyku dzieci rozpoznają ukryte przedmioty. Tablica prezentuje systematykę świata roślin i zwierząt 4. ?PUCHATKOWE ROZMOWY POD DRZEWEM?. Motto: ?Kiedy nie wiesz, jak zacząć , zacznij od Tu leży kasztan, a potem się zobaczy, co będzie dalej*?. Stanowisko to nazywamy też ?Zakątkiem pięciu pniaków. Usytuowane jest w zacienionej narożnej części ogródka i składa się z pięciu naciętych wzdłuż i wszerz (widoczny przekrój poziomy i pionowy) pni drzew różnych gatunków. Każdy pień oznaczony jest literą, na tablicy znajdują się opisy wybranych gatunków drzew, warstwy lasu. Możliwe są różne formy zabawy. Nabywane w trakcie umiejętności to przede wszystkim: rozpoznawanie drzew po wyglądzie ich kory, określanie wieku drzew, poznanie budowy pnia, nauka pomiaru wieku drzewa oraz interpretacja obserwacji pierścieni przyrostu drzewa. 5. ?KRÓLIKOWE RADY NA ODPADY?. Motto: ?Przecież nie ma tam nic niezwykłego w tym moim biedym kąciku. Dla kogoś, kto lubi zimne, wilgotne i ponure miejsca jest to naprawdę coś ponętnego*? To stanowisko znajduje się w oddalonym krańcu ogródka. Wyposażone jest w kompostownik (jeszcze nie uruchomiliśmy). Zakładamy możliwości obserwacji rozkładu materiału organicznego pochodzącego z ogródka, dzięki zastosowaniu przezroczystej ściany z pleksy (z otworami do wietrzenia). 6. ?ZIOŁOWY ZAKĄTEK KŁAPOUCHEGO? . Motto: ?Nie siadaj na kępkach ostu: to odbiera im życie. Poza tym ktoś mógł mieć na nie apetyt*?. Ze względu na wymagania większości roślin to stanowisko usytuowane jest w miejscu dobrze nasłonecznionym, zacisznym, od strony najmniej narażonej na chłód i przemarzanie. Kompozycje ziołowe tworzone są w drewnianych skrzyniach ustawionych na różnych poziomach. Ze względu na zestawienie roślin, proponujemy coroczne tworzenie dwóch kącików: kulinarnego i lekarskiego i właściwe dla tego podziału treści edukacyjne. Tablica edukacyjna na tym stanowisku informuje o ziołach, prezentuje zjawisko fotosyntezy i budowę orz rozwój roślin zielnych. 7. ?MAŁE CO NIECO Z KUBUSIEM PUCHATKIEM?. Motto: ?Po pierwsze, Rozum, a po drugie ,Ciężka Praca*?. Jest to stanowisko geologiczne, w którym zamierzamy gromadzić okazy minerałow. Obecnie jest tam piaskownica, która służy do demonstracji procesów zachodzących w środowisku, związanych z procesami masowymi, działalnością wody, formami ukształtowania powierzchni. Stanowiska zaprojektowano tak, aby inspirowały do przeprowadzenia lekcji różnych przedmiotów. Zasadzenia i uprawy roślin zielnych prowadzone są przez dzieci. Prace porządkowe i konserwatorskie prowadzą pracownicy obsługi szkoły. W załączeniu przekazujemy dokumentację zdjęciową w wersji elektronicznej. Zdjęcia prezentują wybrane stanowiska na ścieżce. Tablice są autorstwa nauczycieli naszej szkoły: rzeczowo ? nauczyciele przyrody (Małgorzata Russek, Andrzej Szarejko); plastycznie ? nauczycielka plastyki (Barbara Paluchowicz). Oficjalnego otwarcia ścieżki dokonano 10 października 2006 r. autorzy opisuWanda Wojnowska |
||||
 |
 |
